Bu şehir her geçen gün geriye doğru gitti.
Bazen bu düşüşü ne zaman başladığını, hangi yıllarda hızlandığını ve ara dönemlerde çıkış yaşayıp yaşamadığımızı hesap etmeye çalışıyorum.
Ama her seferinde bırakın 20 yılı, 10 yılı hatta 1 yılı, bazen geçen haftadan bile daha kötü olduğumuzu idrak ediyorum.
Ülkenin en büyük problemi liyakat belki ama Malatya’da en büyük problemlerden bir tanesi kurumsal hafızanın olmayışıdır.
Yeni gelen kendisinden öncekinin ne kadar liyakatsiz olduğunu kendi dönemi boyunca anlatırken kendisinin dönemi boyunca bir taş üstüne taş koyamazken hep bahanelere sığınan bir yönetici figürü çizildi.
İş dedikodu boyutunda ilerlediği için kurumlarımızda bir hafıza kalmadı maalesef!
2009 ile 2012 yılları arasında bu şehirde valilik yapmış birinin vizyonu, hayalleri, yaptıkları, yapmak istediklerini halen tartışabiliyorsak maalesef üstüne bir taş koyamadığımız anlamına geliyor.
Ulvi Saran 4 yıl bu şehirde Malatya Valiliği yaptı.
Kültürden sanata, sosyal yapıdan edebiyata varıncaya kadar bu şehrin vizyonunu şehrin sınırlarından çıkarmıştı.
Bu yazıda Vali Ulvi Saran’ın yaptıklarını tek tek yazmayacağım ama bugün her Malatyalının gördüğü zaman içi sızlayan, şehri adına üzülen bir Levent Vadisi alanımız var.
2011 yılında UNESCO Kültür Miras listesine girmek için yola çıkılan ama şu anda mezbelelik bir durumda olan, 2 km’lik yoluna bile sıcak asfalt dökemeyecek acizlikte yönetilen bir şehre nasıl dönüştük?
2011 yılında Vali Ulvi Saran yönetiminde Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) tarafından Levent Vadisi’nin sınırları, jeolojik yapısı ve tüm envanteri birçok paydaş kurumun da yardımıyla ortaya çıkarılıyordu.
UNESCO’ya başvurmak için öncelikle aşamaları tamamlamaları gerekiyordu.
Binbir zorlukla kamulaştırma işlemleri yapıldı. 28 km’lik alandan oluşan vadi, 45 km’ye çıkarılmıştı.
Şehir dışından bilim insanları getirilmişti ve vadide nadir oluşumların olduğu, jeolojik olarak bulunmaz bir yer olduğu ortaya çıkıyordu.
Şu anki otoparkın yeri de kamulaştırılmıştı çünkü bu işe girişilirken bu alana Jeopark Müzesi yapılmak isteniyordu. Hatta o zamanın KUDEB Başkanı Levent İskenderoğlu yurtdışına çıkıp Jeopark müzelerini incelemişti.
2011 yılının mart ayında bu jeolojiye de zarar vermeyecek bir şekilde şu anki Seyir Terası yapılıyor. O tarihlerde bu Türkiye’de bir ilkti. Birçok vilayet veya belediye Malatya’dan bu fikri alıp kendi şehirlerine seyir terası yaptılar.
Kültür Bakanlığı, Fırat Kalkınma Ajansı ve Özel İdare’nin katkılarıyla kamulaştırmalar, seyir terası yapılıyordu.
Vali Ulvi Saran’ın daveti üzerine UNESCO temsilcileri Malatya’ya gelir.
Karşılama merkezi, müze gibi alanların yapılması kararlaştırılır. Hatta Jeopark Müzesi’nin projesi dahi çizilir. Başvuru şartları, yapılması gerekenler adım adım yapılmaya başlamıştı.
Hatta UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Jeopark Alanları Ulusal Listesi’ne Levent Vadisi geçici de olsa girmişti.
İlginç bir detay vereyim.
Manisa Kula Belediyesi, Malatya’nın Jeopork Müzesi yapacağını duyar. Levent Vadisi’nin jeolojik açıdan yanından bile geçmeyecek bir kanyona sahiptir Kula ilçesi.
Kula Belediyesi yetkilileri, UNESCO’ya nasıl başvuracaklarını, hangi aşamaların gerçekleşmesi gerektiğini sorarlar bizimkilere.
Bundan 15 yıl önce bize UNESCO’ya nasıl başvuracaklarını soran Kula Belediyesi, Türkiye’nin ilk Kula-Salihli UNESCO Küresel Jeoparkı’na sahip şu anda. UNESCO ağında olan bu Jeopark her yıl binlerce turist çekiyor.
MALATYA BÜYÜKŞEHİR OLUNCA!
Bazı vilayetlere yaramış olabilir ama Malatya’nın “büyükşehir” statüsüne geçmesi aslında Malatya’yı o yıllarda darmadağın etmişti.
2014 yılında İl Özel İdare kapanır.
UNESCO’ya girmek için yola çıkılan ve belli br aşamaya getirilen Levent Vadisi komisyon kararıyla Akçadağ Belediyesi’ne devredilir.
Büyükşehir Belediyesi almak istememiş!
Ve 65 milyon önce oluşmaya başlayan bu vadi belki de tarihte ilk defa bu şekilde tahrip edilmiştir!
Dönemin Akçadağ Belediye Başkanı Ali Kazgan maalesef jeolojik olarak kendine has bir alana sahip Levent Vadisi’ni kır düğün salonu gibi yönetmeye kalktı.
6 Şubat depremlerinden çok önce tadilat başladı.
Cam köprüyü önce Seyir Terası’na paralel bir yere kurdular. Sonra bu yerin yanlış olduğu anlaşıldı. Başka yere kurdular ama burası da güvenlik nedenleriyle kullanılamıyor.
Ve o alana inanılmaz zarar verdiler. Kayaları oyup suni mağaralar yapmaya başladılar. Ve orayı bir ticarethaneye çevirmeye çalıştılar.
2018 yılında Fırat Kalkınma Ajansı’nın (FKA) destekleriyle başlatılan tadilat işlemleri çıkılmaz bir hal aldı.
Hem milyonlarca yıldır korunan jeositlere, kayalara, bölgenin genel yapısına zarar verildi hem de işi eline yüzüne bulaştıran bir yönetim tarzı sergilendi.
Hatta FKA, bu durumlardan dolayı destek programını iptal etmiş.
O bölgedeki mera alana yapı yapmak istemişler mesela!
Akçadağ Belediye Başkanı Hasan Ulutaş ile de görüştüm.
Tarım Bakanlığı ile görüştüklerini ve o mera alanının kendilerine tahsisinin yapılacağını söyledi.
Geldiklerinden beri Levent Vadisi için uğraştıklarını, İnönü Üniversitesi, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ve FKA ile görüştüklerini söyledi.
Birçok detay daha öğrendim ama yazıyı uzatmadan direkt fikrimi yazmak istiyorum.
Levent Vadisi, Akçadağ Belediyesi’ne bırakılmayacak kadar önemli bir yerdir.
Malatya Büyükşehir Belediyesi, ki iki belediye de AK Partili, bir an önce resmi işlemleri başlatıp bu bölgeyi yönetmeleri gerekir.
Akçadağ Belediyesi’nin bütçesi bellidir ve açılması gereken kapıları Büyükşehir daha rahat açabilir.
Ve İnönü Üniversitesi, Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün de içinde olduğu bir Levent Vadisi Komisyonu kurulabilir.
Jeolojik olarak ender bir yer olan Levent Vadisi, artık tahrip edilmeden bundan 15 yıl önce murat edilen ne varsa hayata geçirilmelidir.
O bölgeye yeterli personel dahi konumlandıramayan bir belediyeden ne bekleyebiliriz?
Şehrimiz ve memleketimiz için çok kıymetli bir yerden bahsediyoruz.
Öncelikle bu bölgeyi korumak hepimizin boynunun borcu.
“Burası yetki alanım değil” demekle bu işleri hiçbir zaman çözemeyiz.
Bu şehrin cazibe merkezi olması için elimizde fırsatlar var. Bu fırsatları artık harekete geçirmemiz lazım.
Farkında olmayabilirsiniz ama bu şehrin umudu tükeniyor sizlerin yüzünden!
Bu umudu yükseltecek sizlersiniz!
Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin kültür ile alakalı 2 kurumu var.
Kültür Daire Başkanlığı ve Kültür A.Ş.
En azından bu 2 kurumun vasatın altındaki yetkilileri, kültür varlıklarına giden yolların gözetimini yapsınlar. Kevgire dönen bir yolda Levent Vadisi’ne bu hailiyle kim gider?
Eleştirenlere deği eleştirilen konuya odaklanmadığımız sürece bizden bir halt olmaz!
Trollerle, tetikçilerle veya 3 maymunu oynayan gazetecilerle gideceğiniz yer ilk seçim sürecidir.
Bugün size söylenmeyen ne varsa yarın koro şeklinde söyleneceğinden emin olabilirsiniz.
Bakınız; Gürkan, Güder, Çınar…
Gürkan’ı savunanlar bugün ne diyor, Çınar’a zamanında tetikçilik yapanlar ne yazıyor, “Osman Güder iyi adamdır” diyenler bugün ne konuşuyor?
Yarın çok erken gelir, bunu bilin!
O yüzden “yarın” gelmeden uyarıyorum her zamanki gibi…
Bu şehre umut vermek için çöp konteyneri teminini sosyal medyada abartmakla, akrabalarını belediyeye doldurmakla, TOKİ ile sürekli övünmekle olmaz!
Harita önünde değil bu milletin önüne artık geçmeniz lazım!
