Geçen hafta Sayıştay’ın Malatya Büyükşehir Belediyesi 2021 yılı denetim raporu yayımlandı. 72 sayfadan oluşan bu raporu hafta sonu okudum.
Kaç yıldır her yıl Sayıştay’ın raporları ile ilgili yazı yazarım ama bu yıl nedense yazmak istemedim önce.
Çünkü maalesef Sayıştay’ın raporunu Malatya Büyükşehir Belediyesi de dâhil kimse umursamıyor.
Tamamen “tavsiye” niteliğinde düzenlenen bir rapor oluyor yıllardır!
Ama yine sorumluluk gereği okuyoruz, notlar alıyoruz ve yazıyoruz.
Yazmak da zorundayız!
Çünkü birçok kamu kurumunu Sayıştay denetliyor ve esasında şeffaf olmayan kurumlarımızın karnesini görmüş oluyoruz her yıl.
Gelelim Büyükşehir Belediyesi’nin 2021 yılı karnesine…
24 BULGU
Sayıştay, 2021 yılı için Malatya Büyükşehir Belediyesi’nde 24 Bulgu yani 24 hata görmüş.
İnanın okuyunca bizler dahi şaşırıyoruz.
İşçilerin kıdem tazminatının karşılıklarının ayrılmamasından tutun da mevzuatta belirtilen şartlar oluşmadığı halde pazarlık usulü ile ihaleye çıkılmasına kadar 24 bulgu tespit edilmiş.
Şu bulguya çok şaşırdım mesela…
Malatya Büyükşehir Belediyesi Meclisi, Belediyenin yetki ve sorumluluk alanlarını belirlememiş!
İnanamadım önce sonra ayrıntıya baktım.
Raporda aynen şu ifade var:
“Belediye Meclisi tarafından, çalışmaların uzun süre aldığı gerekçesiyle Belediyenin yetki ve sorumluluk alanlarının belirlenmediği görülmüştür”
Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi, yetki ve sorumluluk alanlarının belirlenmesi uzun sürdüğü için Büyükşehir Belediyesi’nin yetki alanını belirlememiş!
Sözde Meclis’te muhalefet var!
Mesela şu bulgu:
“Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının Gerçek Durumu Yansıtmaması”
Sizce önemli değil mi?
Hazırlanan tablo ile kasa birbirini tutmuyor!
Veya Özel Kalem Müdürlüğü kadrosunun memuriyete sınavsız giriş yöntemi olarak kullanılması bulgusu toplam bulunan bulgulardan daha önemsiz hale gelmiş bence!
Ben bu özel kalem üzerinden memur yapılma taktiğini ikiye ayırıyorum artık.
Bir, kendisinin gerçekten Malatya sınırları içerisinde çalıştığının kesin olduğu…
İki, memur yapılacak şahsın aslında belediyede çalışmadığı veya Malatya’da dahi olmadığı…
Artık yazdığım birinci duruma eyvallah diyoruz ama ikinci yazdığım şık gerçekten çuvala sığmaz olmuş!
Bu kadar işsiz varken moralinizi bozmayayım şimdi!
Sayıştay’ın denetim raporunda yayımladığı bu bulgular ile ilgili Malatya’da konuşacak veya cevap verecek bir yetkili var mı acaba?
Mesela Yeşilyurt diyarında güzel muhalefet yapan CHP’li meclis üyeleri bu raporda yer alan bulgularla ilgili soru sorar mı sizce?
Muhtemelen sormazlar!
Bulgular bölümünde dikkatimi çeken bir diğer konu “doğrudan giderleştirilmesi” konusu oldu.
5.Bulgu’da, “Taşıtlar İçin Yapılan Değer Artırıcı Harcamaların Doğrudan Giderleştirilmesi” bölümü de aslında çok enteresan.
Sayıştay açıklamada şunu diyor:
“Söz konusu 1.927.843,69 TL tutarındaki değer artırıcı harcamaların anılan Yönetmelik ve Tebliğ hükümlerine aykırı olarak taşıtların maliyetlerine eklenmeksizin doğrudan giderleştirilmesi sonucunda 2021 yılı Bilançosunda 254 Taşıtlar Hesabı, Faaliyet Sonuçları Tablosunda ise 630 Giderler Hesabı itibariyle belirtilen tutar kadar hataya neden olunmuştur.”
Sayıştay’ın anlatmak istediği karmaşık değil aslında.
Diyor ki hangi gideri yapıyorsan o gideri ilgili bölüme yaz diyor!
Aynı şeyi 2. Bulgu’da da söylemiş Sayıştay.
“Yol Yapımı Amacıyla Satın Alınan İlk Madde ve Malzemelerin İlgili Duran Varlık Maliyetine Eklenmeden Doğrudan Giderleştirilmesi” bölümünde de tekrarlamış.
Aynen şu açık ifadeleri kullanmış Sayıştay müfettişleri:
“Yapılan incelemede, 2020 ve 2021 yılı içinde Belediye tarafından kendi imkanlarıyla yol yapımı amacıyla toplam 41.783.135,12 TL tutarında karayolları trafik malzemesi satın alınarak 150 İlk Madde ve Malzemeler Hesabına kaydedildiği; söz konusu malzemelerin 25.462.763,80 TL’lik kısmının yol yapımında kullanılmasına karşın tamamının 630 Giderler Hesabına aktarıldığı dolayısıyla kurum kaynakları kullanılarak yapımı gerçekleştirilen yolların Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı bünyesinde kayıt altına alınmadığı tespit edilmiştir.”
Yaklaşık olarak 25 milyon TL’lik kısmı doğrudan “giderleştirip” ilgili gider hanesine yazmamış Büyükşehir Belediyesi.
Muhtemelen, bunun daha ayrıntılı hesabını yapıp “ilgili daire başkanlıklarının tam olarak giderlerini bilemeyeceğiz bu hatayla” diyemeyip Büyükşehir’imizin büyük Meclisi bu bulguyu da es geçecektir!
Biz notumuzu düşelim de…
MALATYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NİN GELİR-GİDER TABLOSU
Şunu baştan belirteyim ki uzun yıllardır Malatya Büyükşehir Belediyesi ilk defa hazırladığı bütçeye bu kadar sadık kalmış.
Sayıştay raporunda da bu açık bir şekilde ifade edilmiş.
Gelir ve giderlere baktığınız zaman bütçe denkliğinin sağlandığı görülüyor.
Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda yer alan şu cümlesi bence önemlidir.
Açık açık “Sermaye giderlerindeki olumlu artışa rağmen faiz giderlerinin düşmesi, Belediyenin mali disiplinden taviz vermediğini ve yapılan yatırımların finansmanında öz kaynakların tercih edildiğini göstermektedir” denmesi önemlidir.
Başkan Gürkan bu konuda gerçekten iyi yol kat etmiş gözüküyor. Zaten tablolara baktığınız zaman bu açıkça görülüyor.
2021 yılı bütçesi 995 milyon TL öngörülen bir ortamda yaklaşık 853 milyon TL’lik bütçe gideri yapılmış.
763 milyon bütçe geliri tahmini öngörülmüş ama yüzde 118 artışla bu rakam yılsonunda yaklaşık 903 milyon TL olarak gerçekleşmiş.
Son 3 yılın giderler ve gelirler tablosuna baktığınız zaman 2021 yılının daha başarılı olduğunu, hazırlanan bütçeyi aşmayı bırak bütçeyi denkleştirildiğini görebiliyoruz.
Büyükşehir Belediyesi, 2019 yılında 495 milyon gelir elde ederken 531 milyon TL gider yapılmış.
2020 yılında 632 milyon gelir varken 635 milyon gider oluşmuş.
2021 yılında ise 903 milyon TL gelir yapılmış ama gider 853 milyon TL’de kalmış.
FAİZ GİDERLERİ KORKUNÇ SEVİYEDE
Düşünün Malatya gibi gelişmekte olan bir şehrin Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında 75 milyon TL faiz gideri öngörmüş ve yaklaşık 70 milyon TL faiz ödemiş.
Yaklaşık olarak eski parayla 2021 yılında her ay 5 trilyon 800 milyon TL faiz ödemiş!
Bu korkunç bir rakam değil mi?
Büyükşehir Belediyesi’nin toplam personel gideri dahi bu kadar değil!
Binlerce çalışanın maliyeti 2021 yılında 62 milyon TL iken faiz giderinin 70 milyon TL olması büyük problem değil mi?
Her ay ama her ay 5 milyon TL personel maaşı veren Büyükşehir Belediyesi yaklaşık 6 milyon da faiz veriyor bankalara!
Açıkçası bu rakam korkuttu beni çünkü Sayıştay’ın bulguları düzeltilebilir ama bu faiz katlanarak büyüyecektir.
İşte burası kesin bilgidir!
