Birkaç ay önce konuşulmaya başlanan ve dün Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından yapılan sunumda, kamuda hedeflenen tasarruf maddeleri açıklandı.
8 ana maddeden oluşan tasarruf paketinin 100 milyar TL yani 3 milyar dolar tasarruf sağlayacağı düşünülüyor.
Beklenilen ile gerçekleşmesi planlanan tasarruf paketi için dağ fare doğurdu diyebiliriz aslında.
Sadece bu haliyle bile yetersiz görülen kamuda tasarruf paketini 2021 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “tasarruf tedbirleri genelgesi” ne bakarak değerlendirebiliriz.
Kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin "tasarruf tedbirleri" genelgesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanmıştı.
Kamuda ve belediyelerde birçok kalemde tasarrufa gidileceği ve 8 ana tasarruf kalemi ile israfın, şatafatın önüne geçileceği vurgulanmıştı.
Peki neydi o maddeler?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 30 Haziran 2021 tarihinde yaptığı basın toplantısında tek tek açıklıyordu.
-Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yurt içinde ve yurt dışında hiçbir surette hizmet binası, lojman, her ne adla olursa olsun memur evi, kamp, kreş, eğitim, dinlenme ve benzeri sosyal tesis ve bunlarla ilgili arsa ve arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacak, yeni kiralama yapılmayacak ve yeni inşaata başlanmayacak.
-Kamu kurum ve kuruluşlarınca taşıt edinimleri ihtiyaç analizlerine dayandırılacak, acil ve zorunlu haller dışında her ne suretle olursa olsun yeni taşıt edinilmeyecek. Mevcut taşıtlar da ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde yeniden gözden geçirilecek, ihtiyaç fazlası olan veya ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar ihtiyacı olan kurumlara devredilecek ya da tasfiye edilecek.
Bu kısmı biraz dikkatli okuyun:
-Kamu kurum ve kuruluşları hizmet alımı suretiyle edinecekleri toplam taşıt sayısının kademeli olarak azaltılmasına ilişkin tedbirleri alacak, bu kapsamda 2020 yılındaki taşıt sayılarını 2021 yılından başlamak üzere 2023 yılı sonuna kadar kümülatif olarak en az yüzde 20 oranında azaltacak.
2021 yılında yayımlanan genelgede bu yukarıdaki maddeye şu detay eklenmişti:
-Bu taşıtlar, özel işlerde, tatil günlerinde ve personel servis aracı olarak kullanılmayacak, hiçbir makam, birim ve şahsın kullanımına tahsis edilmeyecek. Bu hükümler 237 sayılı Kanunun 17'nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında kullanılan taşıtlar hakkında da uygulanacak.
Kamuda kullanılan cep telefonlarına bile sınırlama gelmişti.
-Cep telefonları sadece Cumhurbaşkanı Yardımcısı, bakanlar, yüksek yargı organları başkanları, valiler ve belediye başkanları ile hizmet gereksinimi dikkate alınarak 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (1) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlerde bulunanlar ile belediyelerde genel sekreterler ve genel müdürler ile sınırlı olmak üzere bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarda bakan, belediyelerde belediye başkanı, diğer idarelerde üst yönetici tarafından belirlenen makamlar için tahsis edilebilecek.
3 yıl önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı “tasarruf tedbirleri genelgesi” Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Şu maddeye bakın lütfen:
-Kamu kurum ve kuruluşlarında kağıt kullanımı en aza indirilecek, rapor, bilgi notu ve benzeri dokümanların hazırlanması ve dağıtımı elektronik ortamda yapılacak.
Kamudaki kırtasiye giderlerinin bile israf görüldüğü bir genelgeydi
Basın ile ilgili de bir tasarrufa gidilmişti:
-Kamu kurum ve kuruluşlarının basını izleme ile ilgili birimleri ve kütüphane dokümantasyon merkezleri hariç hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacak, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunmayacak.
-İdare faaliyetlerini tanıtmaya yönelik rapor, kitap, dergi, bülten ve benzeri yayınlar basılmayacak, bu dokümanların hazırlanması ve paylaşımı elektronik ortamda yapılacak.
Vay babam vay!
Peki biz bu 3 yıl boyunca Resmi Gazete’de yayımlanan bu tasarruf tedbirlerini uygulayan bir kamu kurumu, belediye, belediye iştiraki gördük mü?
Son yerel seçimden birkaç ay önce Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar, adaylığını garanti etmek için dergi basmadı mı?
Her sayfasında Mehmet Çınar’ın fotoğrafı olduğu derginin maliyeti 500-600 bin TL diye söyleniyordu.
Mesela Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Sami Er, ilk Meclis toplantısında hem borcu hem de bazı giderleri paylaşmıştı.
Yukarıda yazdığım Mehmet Çınar’ın PİAR’ı yapılan derginin sahibi matbaacı Murat Çetin’in bir kalemde 700 bin TL alacağı ortaya çıkmamış mıydı?
Muhtemelen dergi bastırmıştır Selahattin Gürkan!
Biz hangi belediyede araç sayısının azaltıldığını gördük?
2021 yılından sonra hangi belediyemiz kiralık araç sayısını azalttı?
Hangi belediyemiz kırtasiye giderlerini düşürdü?
Hangi belediyemiz personel sayısını daha verimli kullandı?
Büyükşehir Belediyesi’nde önüne gelene cep telefonu veriliyordu!
Bırakın belediyeleri…
Malatya Valiliği mesela…
Dün gibi hatırlıyorum çünkü haberini ben yapmıştım.
2021 yılının haziran ayında Malatya Valisi Aydın Baruş, makam aracı varken kendisine AUDİ A8 almadı mı?
Kamu üniversitelerimiz mesela…
Hem İnönü hem de Turgut Özal Üniversitesi çok mu farklıydı?
Neler neler yazıldı, çizildi.
Turgut Özal Üniversitesi eski Rektörü Aysun Bay Karabulut, Ankara’da bir özel okulda okuyan çocuğuna makam aracı tahsis edip yakıtını da üniversiteye ödetmedi mi?
Aynısını Mehmet Çınar, istisnai kadrodan memur olan eşine de yapmıştı!
O yüzden Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 100 milyar TL gibi bir tasarrufu hem çok çok düşük buldum hem de bu rakamın dahi tasarruf edilemeyeceğini düşündüm.
Sadece son seçimden sonra ülkemizdeki birçok belediyenin açıklamalarına bakarsak yine çok çok düşük bir tasarruf beklentisi oluşuyor.
Mesela ülkemizde bir belediyemiz sadece gazete abonesinden dolayı 600 bin lira borcunun olduğunu söylemişti.
Günlük 10 liralık gazetenin maliyetine bak!
Bir belediye kaç gazete alabilir?
Yeşilyurt Belediyesi, 2021 yılındaki genelge yayımlandıktan sonra hizmet binası yaptırmadı mı?
Sırf o yeni makamda bir an önce oturmak için Çınar ne yapmıştı?
Önce makam katının mobilyalarını pazarlık usulüyle aldırmıştı.
Bundan 7 ay önce pazarlık usulüyle bir firmaya, makam katının mobilyaları için 1 milyon 590 bin TL para vermişti Yeşilyurt Belediyesi!
Mesela kamuda taşıt meselesi…
İsrafın haddi de yok hesabı da yok!
Malatya gibi küçük ölçekli bir şehirde bile 3 yıl içinde 100 milyar TL tasarruf edilebilecekken tüm ülkede 100 milyar TL tasarruf maddesi yayımlamak bana çok komik bir rakam geldi.
Sadece Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin borcu 17 milyar TL iken!
Üstelik denetim mekanizması yok denecek düzeydeyken!
MALATYA’DA TASARRUF EDECEK BİR KURUM KALMADI!
Maalesef şehrimizde uzun yıllardır itibardan tasarruf yapılmıyor!
Sadece başkanlar, vekiller, rektörler veya il müdürleri makamlarından bahsetmiyorum.
Malatya’da her koltuğun ama her koltuğun bir israfı vardı.
Bu bir şube müdürü de olabilir bir daire başkanı da bir belediye şirketi genel müdürü de!
Bu bir genel sekreterlik makamı da olabilir, bir başkan yardımcısı da bir rektör yardımcısı da!
Her makam, kendi itibarına göre israf içindeydi maalesef!
Ve buna deprem de eklenince Malatya’da israf edilecek bir hal kalmadı gibi!
Çünkü teknik olarak hiçbir kurumun israf edeceği bir parası yok!
Mesela Malatya Büyükşehir Belediyesi!
Büyükşehir Belediyesi’nin toplam aracını bi ara yazarım.
Ama şu anda şirketler ve MASKİ hariç Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin toplam 641 aracı var.
Bunun 221 aracı kiralık.
Her 9 çalışandan 1 çalışana araç verilmiş oluyor.
Tamam, bunların içinde kamyonet, arazi tipi araçlar ve iş makineleri olabilir ama tablo çok iç açıcı değil.
Mesela MASKİ…
192 resmi aracı varmış. 72’si kiralıkmış.
Bin 37 personeli varmış.
5 çalışana 1 taşıt düşüyor MASKİ’de!
Üstelik çalışan noktasında baktığınız zaman en az 300 çalışan fazla var MASKİ’de.
Bu fazla çalışanın maliyetini çıkarayım mı?
Sadece fazla çalışanın MASKİ’ye maliyeti yılda 108 milyon TL!
3 yılda 324 milyon TL fazla gider!
Doğu Anadolu Bölgesi’nin çok gelişmemiş bir şehrinin bir su ve kanalizasyon müdürlüğünün sadece çalışan fazlası israfını yazdım!
Taşıtların giderlerini yazmaya gerek var mı?
Şu anda bir makam aracının aylık kiralık bedeli 30 bin TL civarında!
Yakıt hariç!
Bugün Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin aylık geliri 260 milyon TL.
Aylık ortalama gideri ise 340 milyon TL!
Her ay 80 milyon TL içerde!
Gel de işin içinden çık!
Bu rakamları vermemin sebebi, Bakan Mehmet Şimşek’in açıkladığı 100 milyar TL’lik tasarrufun bizim gibi hacimli bir ülkede ne kadar düşük bir rakam olduğunu anlamınız için yazıyorum.
Mehmet Şimşek dün konuşurken Malatya’da hangi israfa imza atılıyordu?
Anneler Günü haftası nedeniyle Yeşilyurt İlçe Sağlık Müdürlüğü bir program yapıyordu.
Bu aralar Malatya Valiliği resmi hesapları tarafından sürekli paylaşılan Vali Bey’in eşi “Hanımefendi Hanife Yazıcı” ile beraber, Yeşilyurt Kaymakamı, Malatya milletvekili İnanç Kara Ölmeztoprak ve birçok “anne” programa katılıyordu.
Protokolde Vali Bey’in eşi daha üstünmüş gibi geçirilen programda, korumalar, Valilik Basın Birimi hazır kıta bekliyordu.
Bu da bir iş israfı değil mi?
Sadece Malatya’ya bakarak bir değerlendirme yapsak bile ahlaki olarak çok çok dejenere olduğumuzu, tüm değerlerimizi bir kenara bırakarak hareket ettiğimizi ve toplumun da bu şatafata, israfa çok ses çıkarmadığını görürüz.
Asıl tehlikeli olan ise son cümlemin son kısmıdır!
Günde 40 sefer “Fiemanillah” da dense, her saat başı bin kere “Ya Allah” zikri de çekilse bu şatafatın, bu israfın tüyü bitmemiş yetim hakkının düşünüldüğü kamu malına zarardan her seferinde yüz binlerce kez kul hakkına girildiğini unutan bir İslam toplumunda diyecek bir sözüm yok.
Sadece bir dua edebilirim:
Allah’ım, kamu malını zarara uğratanların hesabını bu dünyada cezasını çekmesini sağla.
