Malatya ve çevresinde 06 Şubat 2023 günü başlayan depremle gelen sarsıntılar halen devam etmektedir. Televizyonda konuşan bilim insanlarının ifadelerine göre bu sarsıntıların 6 ay ve bir yıl arasında devam edileceğidir.
Bu gerçekle birlikte sıkıntıların asgariye indirgenmesi ve yaşam çarkının döndürülebilmesine de acil ihtiyaç bulunmaktadır. Felaketin boyutunun büyüklüğü pratik çözümleri beraberinde getirmektedir.
Bu bağlamda olmak üzere öncelik sırasına göre şu tedbirler alınmalıdır.
Durum tespiti:
- Depremin etkili olduğu ilçelerde mevcut yapıların yüzde 60’dan fazlası yıkılmış veya hasarlıdır.
- Ekonominin kalbi olan çarşı merkezi yüzde 90 oranında yıkılmıştır.
- Bu bölgelerde yaşayan halkın yüzde 70’ı bölgeyi (400 bin civarında şehir dışına, 200 bin civarı ise depremden etkilenmeyen ilçelere) terk etmiştir.
- Halen deprem bölgesini terk etmeyen insanların bölgede kalış nedenleri zorunluluktandır.
- Malatya bölgesinde bulunan Suriyelilerin yüzde 80’i, şehir merkezinde kurulu çadırlara taşınmışlardır.
- Deprem bölgesi dışında yakınlarını misafir edenlerin tahammül sınırları giderek azalmaktadır.
- Mart, Nisan ve Mayıs ayları yağmur mevsimidir ve havalar soğuktur.
- Enkazların tamamen kaldırılması en az bir yıl, normalleşme süresi ise 10 yıl gerektirir.
- Altyapı faaliyetlerinin sıfırdan ele alınması maliyeti iki katına çıkarabilecektir.
- Çadırda veya konteynırda yaşam sürdürülebilir değildir.
- Suriyeliler Malatya yönetiminin başına beladır ve bu sıkıntılı dönemde yükü iki değil dört kat artırmaktadır.
Öncelik sırasına göre yapılması gerekenler:
- Dört kişilik bir aile için bir konteynır ve bir çadır veya iki çadır olarak düşünülmelidir.
- Çadır kurma ve çadırda yaşam öğretilmelidir.
- SURİYELİLER DERHAL ÜLKELERİNE GÖNDERİLMELİDİR. Zira Türkiye barınma problemleri açısından Suriye’den daha güç durumdadır.
- Ticari hayatın canlanabilmesi için şehir merkezindeki iş yerlerindeki enkazlar kaldırılarak iş yerleri konteynırlarla kurulmalıdır:
- İmar planına uygun olarak (cadde ve sokak), altyapısı tahrip olmamış veya en az altyapı çalışması isteyen yerlerden başlamak üzere yer gösteren herkese iki veya üç katlı evler yapılarak bölgeyi terk etmiş insanların geri dönüşleri sağlanmalıdır.
- Bölgede üretilecek tarım ve hayvancılık ürünlerinin alımı için tedbir alınmalıdır.
- Büyük planlamalara ve işlere bir yıl sonra bırakılmalıdır. Aceleye getirilmemelidir.
Uzun vadeli işler ile pratik işlerin bir arada ele alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
