Bundan 10 gün önce “Ver 80 bin al 2 milyon” başlıklı yazımda çok detaylı bir şekilde yıkım ihalesi alan firmaların nasıl para kazandığını, daha binayı yıkmadan nasıl kâra geçtiğini yazmıştım.
Çoğu yetkili yazımdan öğrenmişti bu kadar fahiş rakamları!
Gelin size bugün hazır beton firmalarını yazayım!
Memlekette hazır beton denince aklına Çınarlar Beton gelen çok Malatyalı var ama konumuz bu değil.
Belki yazının sonunda birkaç cümle kurarım.
Sosyal medyada hazır beton fiyatlarının komşu illerimize göre yüksek olduğu ile ilgili paylaşımları görünce biraz araştırmak istedim.
Elazığ, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya’daki birkaç hazır beton firmasını tek tek aradım.
Hatta Çınarlar Beton’u da aradım:
“Hazır beton fiyatlarınızı öğrenmek için aradım” dedim.
“Hangi bölgede kullanacaksınız” diye sorunca “Hatunsuyu” dedim.
“İyi dedi” karşıdaki çalışan, “fark ücreti vermezsiniz” diye yanıtladı.
“Metreküp fiyatınız ne kadar” diye sorunca…
“2 bin 400 TL” dedi.
Kısacası Malatya’da bir metreküp hazır beton fiyatı 2 bin 400 TL’ye satılıyor. Bir de KDV var yüzde 20.
Adıyaman’da bir hazır beton firması bin 700 TL dedi.
Elazığ’da bir firma bin 900 TL derken başka Elazığlı bir hazır beton firması 1.800 TL dedi.
Kahramanmaraş’ta görüştüğüm hazır beton firmalarının hepsi 1.800 TL dedi mesela.
Kısacası bizim gibi deprem bölgesi olan Kahramanmaraş ve Adıyaman’da 1 metreküp hazır beton fiyatı 1.800 TL’ye satılırken Malatya’da 2 bin 400 TL’ye satılıyor!
“Kardeşim serbest piyasa ekonomisi var” deyip aradaki 600 TL farkın normal olduğunu düşünenler olabilir.
Hadi bi hesap yapalım…
Mesela 40 dairelik bir apartmana ne kadar metreküp beton kullanılır.
Kaba bir hesapla 3 bin metreküp.
Eğer metreküpü 1800 TL’den alırsanız 5 milyon 400 bin TL ödersiniz hazır beton firmasına.
Yok, Malatya’da yaşıyorsanız 40 dairelik bir bina için vereceğiniz rakam tamı tamına 7 milyon 200 bin TL. (KDV hariç)
Bir Malatyalının Adıyaman’dan, Kahramanmaraş’tan ödeyeceği fazla rakam 1 milyon 800 bin TL!
Deprem-meprem çoğu tüccar için fırsat bilindiği için aynı yoğunlukta bir beton satımında sadece 40 dairelik bir binada yaklaşık 2 milyon TL fazla para kazanmayı Malatya’da kimsenin araştıracağını düşünmemişlerdir!
Düşünseler bile yine yaparlardı çünkü burası Malatya!
Üstelik millete hizmet etmek isteyen bir belediye başkanının firmasının dibimizdeki Adıyaman’dan yüksek fiyata beton satmasını dert edecek çok az insan var!
Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde, kendi sınırları içerisindeki bir şehrin yüzde 40 yapı stoku depremden dolayı yıkılmışken bir firmanın çevre illerden daha fazla bir fiyatla o ürünü satmanın çok ağır bedellere neden olacağı bilinir!
Bizler daha hazır beton firmalarının depremle ilişkisini doğru dürüst konuşmamışken bu şekilde bir “fırsatçılığın” bedellerinin olması lazım.
Ticaret Bakanlığının devreye girmesi lazım.
Buradan açık ihbarda bulunuyorum.
Malatya Valiliğine sesleniyorum:
Bu şehirde bin 300 canımız depremde vefat etmişken, depreme dayanıklı bina stokumuzun olmadığı açığa çıkmışken ve bunun belki de sorumluları arasında yer alan hazır beton firmaları ile ilgili bir soruşturma dahi açılmamışken “deprem fırsatçılığı” yapanlara devletimiz bir an önce müdahale etmelidir!
Malatya insanı ile bu kadar dalga geçilmeyi “hoş gören” bir devletimiz olamaz!
Burada bir kilo tereyağı fiyatının farklılığından bahsetmiyoruz.
Bu fırsatçılığın milyarlarca liralık bir fark olduğunu anlamınız lazım.
Sadece son 3 ayda Malatya’daki hazır beton firmaları ne kadar kazanmıştır?
Ya da Malatya’daki bir hazır beton firması son üç ayda kaç bin metreküp hazır beton satmıştır?
Ortalama aylık 25 bin metreküpten son 3 ayda 75 bin metreküp diyebiliriz. Bazı firmalarda bu rakamın daha üzerine de çıkılabilir biraz daha altında da kalabilir.
Sadece Adıyaman veya Kahramanmaraş halkından son 3 ayda Malatyalılar ne kadar fazla para vermiştir?
45 milyon TL! Ama sadece bir firma bu!
Bildiğimiz 7 firma var Malatya’da!
Eder sana 315 milyon TL!
Kısacası depremzede Adıyaman halkından son üç ayda betona yine depremzede Malatya halkı 315 milyon TL fazla para verdi!
Üstünkörü bir hesap yaptığım için bu rakam üç aşağı beş yukarı bu şekildedir ama!
Üstelik önemli bir farkı eklemek dahi istemedim. Malatya’daki metreküp beton fiyatında KDV dahil değil ama Adıyaman’daki metreküp fiyatına KDV dahil olarak fiyat veriliyor.
O yüzden devletimiz, Ticaret Bakanlığı, Rekabet Kurumu ve Malatya Valiliğinin devreye girmesi lazım.
Hatta Maliye Bakanlığı.
Bi detay daha vereyim.
Malatya’da bağına-bahçene tek katlı bir ev yapmak istiyorsun diyelim. 30 metreküp altında beton kullandığın için 3 bin TL fark istiyorlarmış. Fırsatçılığın alası yaşanıyor Malatya’da ama kimse görmüyor!
Üstelik geçen yıl ocak-şubat aylarında Malatya’da bir metreküp hazır beton fiyatı 250 liraymış!
*
*
Malatya’da yaklaşık 50 bine yakın bina ya yıkıldı ya da ya da yıkılacak!
Bu rakamın içinde deprem günü yıkılanlar, acil yıkılacaklar ile beraber ağır hasarlı binalar var.
105 bin bağımsız bölüm de diyebiliriz.
Malatya’nın yapı stokunun yüzde 40’ı yok olacak!
Maalesef devletimiz, binanın içinde ölüm vakası yaşanmış binalarda sadece beton örnekleri almış.
Yani yıkılacak binaların yüzde 3’üne dahi denk gelmeyen bir beton analizi karşımıza çıkacak!
Bu kabul edilebilir bir durum değildir.
Tamam, çoğu bina sakini Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün raporuna itiraz etti ve performans analizini kendileri üniversitelere yaptırdı.
Ama yine de devletimizin resmi kurumları bu örnekleri almalıydı.
*
*
Malatya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı MESTON şirketi 6 Şubat depremlerinden sonra 2 beton santrali kurmuş.
TOKİ’ye beton verdiği ile ilgili duyumlar aldım.
Bence Malatya Büyükşehir Belediyesi, bu sıkıntılı günlerimizde Esenlik’in kurulduğundaki mantıkla burada bir fiyat baskısı oluşturabilir.
Hatta bir taban fiyatı belirleyebilir.
Ve burada TOKİ’ye değil de vatandaşa, buradaki müteahhide satış yapmalıdır.
Ama Büyükşehir Belediyesi’nin böyle bir girişimde bulunacağını maalesef düşünmüyorum.
O yüzden, Asrın Felaketini yaşamış bir şehirde önümüzdeki 10 yılda milyonlarca metreküpün satılacağı bir ürünün devlet tarafından fırsatçılığı önlemek için tavan fiyat uygulaması getirmesi lazım.
En azından çevre illerle aynı fiyata çekilmesi gerekiyor.
